Presentatie M/V en ambt – Lijnen in de Bijbel

Afgelopen woensdagavond was er een gemeenteavond in onze kerk in Zeewolde over het onderwerp M/V en ambt. Er werden twee standpunten ingeleid door elk 2 sprekers. Het ene standpunt was: we vragen revisie aan van de synode besluiten. Het andere standpunt was: vrouwen mogen alle ambten vervullen.

Ik was een van de sprekers voor het standpunt ‘revisie’ en heb die avond een korte presentatie (van zo’n 15-20 minuten) gegeven over de lijnen in de Bijbel als het gaat om M/V en ambt.

Als het gaat over M/V in het algemeen en m.b.t. het ambt, dan laat de Bijbel 2 lijnen zien:

1. Man en vrouw zijn volkomen gelijkwaardig;
2. Er is verschil in verantwoordelijkheid tussen mannen en vrouwen.

Deze 2 lijnen horen bij elkaar en zijn niet in tegenspraak met elkaar. Naar mijn idee heb je beide lijnen nodig om een goed beeld te krijgen van wat God met ons mannen en vrouwen bedoeld heeft en wat hij van ons vraagt.

Hieronder een link naar de tekst van de presentatie en een link naar de presentatie zelf.

Avond MV-ambt – lijnen in de Bijbel (tekst) (PDF)

Avond MV-ambt – lijnen in de Bijbel (PDF)

Hoe lezen we de Bijbel? – Dr. Pieter Boonstra

Op vrijdag 9 februari 2018 sprak dr. Pieter Boonstra over het onderwerp ‘Hoe lezen we de Bijbel?’ tijdens een regiobijeenkomst in Ten Boer.

Hij gaat daarbij in op het onderwerp M/V en ambt, en kijkt naar een van de zgn.  ‘zwijgteksten’, namelijk 1 Tim. 2:12.

Je kunt de video hier bekijken via de site van bezinningmvea.nl.

De moeite van het bekijken waard!

Preken over M/V en ambt

Veel predikanten in de GKv hebben in de afgelopen maanden in hun preken wel op de een of andere manier verwezen naar de synode besluiten mb.t. M/V en ambt. Vaak bleef het dan bij wat algemene opmerkingen, zonder in te gaan op de besluiten en de onderbouwing van die besluiten.

Hieronder wil ik enkele preken noemen van predikanten die dieper op de materie zijn ingegaan, en die naar mijn mening voor iedereen die zich op dit onderwerp bezint, zeer de moeite waard zijn om te beluisteren.

Ds. P.L. Storm heeft op 24 september in de ochtenddienst van de GKv Vroomshoop gepreekt over Mirjam en op 15 oktober over Debora (ook in de ochtenddienst). Beide vrouwen uit het OT worden genoemd in de gronden van de synode besluiten. Ds. Storm laat duidelijk zien dat deze vrouwen niet gebruikt kunnen worden om de besluiten te onderbouwen. De preken zijn te beluisteren via kerkomroep.nl. Hier de rechtstreekse links:

Preek over Mirjam (de preek begint ongeveer op 01:00 uur)

Preek over Debora (de preek begint op ongeveer 00:58 uur)

Ds. R. Th. Pos, preekte op 5 november in de ochtenddienst van de GKv Rijnsburg over het onderwerp ‘geestelijke strijd’. In dat kader gaat hij in op het onderwerp ‘M/V en ambt’. In deze preek noemt hij bijv. dat Paulus zich wat betreft de M/V verhoudingen niet alleen in 1 Tim. 2 (een van de zgn. ‘zwijgteksten’) baseert op de schepping, maar dat hij dat ook doet in Efeze 5 en 1 Korinte. Vervolgens gaat hij Genesis 1-3 bij langs en laat hij zien dat er wel degelijk sprake is van een scheppingsorde.

Preek over geestelijke strijd (de preek begint op ongeveer 01:04 uur)

De preken zijn via de links ook te downloaden.

Website Bezinning Man, Vrouw en ambt

Dit weekend is de website www.bezinningmvea.nl van start gegaan. De site is opgezet n.a.v. de besluiten van de GKv Synode over M/V en ambt.

Op de site wordt onder het kopje ‘Over ons’ uitgelegd wat het doel is. Ik citeer even de kern:

‘Met een inmiddels aanzienlijk gegroeide groep predikanten richten wij ons de komende tijd daarom op drie aspecten:

• Bestudering van de synodebesluiten en de gronden.
• Bredere studie naar exegese en hermeneutiek inzake deze materie.
• Inventarisatie van en advies bij praktische en kerkrechtelijke vragen.

Op dit moment hebben we grote vragen bij de bijbelse onderbouwing. We zijn er niet van overtuigd dat die solide genoeg is om ingrijpende veranderingen te dragen.

[…]

Met onze bezinning willen wij bijdragen aan het kerkbrede gesprek dat naar aanleiding van de synodebesluiten ontstaat. ‘

De site geeft een overzicht van nieuws rond het onderwerp ‘M/V en ambt’. Daarnaast is er een ‘Bronnen’ sectie, met verwijzingen naar allerlei materiaal m.n. uit de hoek van wat in Amerika de ‘Complementarians’ wordt genoemd.

Ook zijn er een aantal werkgroepen ingesteld:

• Handreiking
• Revisie
• Hermeneutiek
• Voorlichting

Een site om in te gaten te houden!

50 cruciale vragen over mannelijkheid en vrouwelijkheid

Ruim 25 jaar geleden verscheen in Amerika het boek Recovering Biblical Manhood and Womenhood. Een pil van zo’n 575 bladzijden onder redactie van John Piper en Wayne Grudem. Ruim 20 auteurs belichten het onderwerp ‘Bijbelse mannelijkheid en vrouwelijkheid’ van allerlei kanten. Het boek is gratis te downloaden.

Ik heb een groot deel van dit boek gelezen en het boek geeft een zeer degelijke onderbouwing van wat ‘complementarity’ wordt genoemd. Met dat woord wil men aangeven dat mannen en vrouwen bedoeld zijn om elkaar aan te vullen. Mannen en vrouwen zijn niet hetzelfde, maar verschillen op tal van punten, en hebben daarom van God elk een andere rol gekregen, met andere verantwoordelijkheden. Uiteraard gaat dit boek ook in op mannen en vrouwen en het ambt.

Hoofdstuk 2 uit het boek Recovering Biblical Manhood and Womenhood geeft in vraag- en-antwoord vorm een overzicht van waar het nu precies om draait. Piper en Grudem hebben dat hoofdstuk omgewerkt tot een klein boekje dat ook in het Nederlands vertaald is. De titel is: 50 cruciale vragen over mannelijkheid en vrouwelijkheid. Ook dat boekje is gratis te downloaden.

Als je je op dit moment aan het verdiepen bent in het onderwerp M/V en ambt, dan is dit boekje echt een aanrader!

Mannelijke oudsten: schuif Gods goede orde niet aan de kant

Want Adam is eerst gemaakt, daarna Eva. En niet Adam is misleid, maar de vrouw is, toen zij misleid werd, tot overtreding gekomen. (1 Timotheüs 2:13-14)

Nu dit allemaal gezegd is, wil ik jullie mee terugnemen naar Genesis 3, om jullie te laten zien wat ik denk dat 1 Timotheüs 2:14 betekent als er staat:

Want Adam is eerst gemaakt, daarna Eva. En niet Adam is misleid, maar de vrouw is, toen zij misleid werd, tot overtreding gekomen.

Het eerste wat opvalt in Genesis 3:1 is dat satan, in de vorm van een slang, de vrouw aansprak en niet de man. ‘De slang nu was de listigste onder alle dieren van het veld, die de HEERE God gemaakt had; en hij zei tegen de vrouw …’ Paulus zag dit, en vond het van belang.

Het tweede om op te letten is dat Adam blijkbaar bij Eva stond terwijl satan met haar sprak. Als we bij vers 6 aankomen en de vrouw op het punt staat van de verboden vrucht te eten, zegt het vers: ‘En de vrouw zag dat die boom goed was om ervan te eten en dat hij een lust was voor het oog, ja, een boom die begerenswaardig was om er verstandig door te worden; en zij nam van zijn vrucht en at; en zij gaf ook wat aan haar man, die bij haar was, en hij at ervan.’ Er staat niet dat zij hem ging halen. Er staat niet dat hij pas kwam toen de slang al weer weg was. Het gaat direct van de woorden van verleiding naar de daad van het eten, en er staat dat de man bij haar was.

Het derde om op te letten is dat God niet alleen het eten van de vrucht van de boom afkeurt, maar ook de manier waarop de man en de vrouw hier met elkaar omgaan. In Genesis 3:17 berispt God de man als volgt: ‘Omdat u geluisterd hebt naar de stem van uw vrouw en van die boom gegeten hebt waarvan Ik u geboden had: U mag daarvan niet eten, is de aardbodem omwille van u vervloekt’. De woorden ‘omdat u geluisterd hebt naar de stem van uw vrouw’ zijn heel belangrijk. Hoofdstuk 3 zegt nergens dat zij iets rechtstreeks tegen Adam zegt. Maar er is voldoende reden om aan te nemen dat Adam erbij stond te luisteren naar haar gesprek met de slang, en met haar instemde.

Wat we dus enkele weken geleden zagen, was dat Gods berisping niet slechts gericht is tegen het eten van het verboden fruit, maar ook dat Adam zijn verantwoordelijkheid verzaakte om de leider en de morele bewaker van het gezin te zijn. Satans geniepigheid zit hem hierin dat hij wist van de scheppingsorde die God had voorbestemd voor het welzijn en geluk van het gezin, en dat hij juist daarom deze goede orde trotseerde door de man te negeren en met de vrouw in gesprek te gaan. Satan plaatste haar in de positie van woordvoerder en leider en verdediger. En op dat moment raakten zowel man als vrouw hun onschuld kwijt en lieten ze zichzelf meevoeren in een patroon van met elkaar omgaan, dat tot op de dag van vandaag destructief is gebleken.

Ik denk dat Paulus in 1 Timotheüs 2:14 dit bedoelt. Laat het me parafraseren, om het duidelijk te maken. ‘Niet Adam werd misleid [dat wil zeggen, Adam werd niet door de verleider benaderd en hij was niet degene die rechtstreeks met hem onderhandelde], maar de vrouw is, toen zij misleid werd, tot overtreding gekomen [dat wil zeggen, zij was het die onderhandelde met de verleider, en werd juist door haar rechtstreekse interactie met hem misleid en tot overtreding aangezet]’.

Als dit juist is, dan gaat het er niet om dat de man niet misleid kan worden, of dat de vrouw makkelijker misleid kan worden; het punt is dat wanneer Gods orde in het leiderschap wordt verworpen, dit schade en verderf tot gevolg heeft. Mannen en vrouwen zijn beiden vatbaarder voor het begaan van fouten en zonden wanneer zij de orde zoals God die heeft bedoeld aan de kant schuiven.

Dus Paulus’ redenering in 1 Timotheüs 2:11-14 luidt als volgt: mannen hebben de primaire verantwoordelijkheid voor het leiding geven en het onderwijs geven aan de kerk (oftewel de oudsten):

1. Omdat, door de man als eerste te maken, God ons leerde dat de man de verantwoordelijkheid moeten nemen te leiden in de relatie tot de vrouw; en
2. Omdat de val van Adam en Eva in zonde laat zien dat het negeren van dit goddelijke patroon, ervoor zorgt dat mannen en vrouwen in een meer kwetsbare positie worden geplaatst en zo tot overtreding komen.

Uit een preek van John Piper over 1 Timotheüs 2:13-14 uit de serie Biblical Manhood and Womanhood.
De aangehaalde Bijbelteksten zijn ontleend aan de Herziene Statenvertaling.

Mannelijke oudsten: omdat vrouwen ‘zwakker’ zijn?

Want Adam is eerst gemaakt, daarna Eva. En niet Adam is misleid, maar de vrouw is, toen zij misleid werd, tot overtreding gekomen. (1 Timotheüs 2:13-14)

Het tweede punt in vers 14 is dit: ‘En niet Adam is misleid, maar de vrouw is, toen zij misleid werd, tot overtreding gekomen.’ Nu, de meeste commentatoren in de geschiedenis van de kerk hebben dit eenvoudig geïnterpreteerd als dat vrouwen makkelijker te misleiden te zijn, en daarom dus niet de verantwoordelijkheid van het leiden en onderwijzen van de kerk moeten krijgen. Ik geloof echter, op basis van wat ik heb gelezen en mijn ervaring, dat in sommige situaties vrouwen makkelijker te misleiden zijn, en dat in andere situaties mannen makkelijker te misleiden zijn.

Ik maak even een uitstapje, waarvan ik denk dat het ons zal helpen in het praten over verschillen in mannelijkheid en vrouwelijkheid. Telkens als iemand mij vraagt of vrouwen zwakker zijn dan mannen, of slimmer, of sneller bang zijn, of zoiets, antwoord ik vrijwel altijd als volgt: Ik denk dat vrouwen in sommige gevallen zwakker zijn dan mannen en dat mannen in sommige gevallen zwakker zijn dan vrouwen; ik denk dat vrouwen in sommige gevallen slimmer zijn en dat mannen in sommige gevallen slimmer zijn; en vrouwen zijn in sommige situaties sneller bang en mannen zijn weer in andere situaties sneller bang.

Het is heel gevaarlijk om de zogenaamde zwakheden die ieder van ons heeft als negatief te bestempelen. Want God heeft het zo bedoeld dat de ‘zwakheden’ die karakteristiek zijn voor mannen, de sterke punten van vrouwen naar voren halen en benadrukken. En God heeft het zo bedoeld dat alle ‘zwakheden’ die karakteristiek zijn voor vrouwen, de sterke punten van mannen naar voren halen en benadrukken.

Dus zelfs als dit vers betekent dat vrouwen in sommige situaties makkelijker te misleiden zijn, zou dat nog niets zeggen over de kwaliteit of de waarde van de mannelijke en de vrouwelijke persoonlijkheid.

Statistieken laten zien dat het opscheppen over je eigen geslacht als superieur aan het andere onzin is. Mannen en vrouwen zoals ze door God zijn geschapen verschillen op honderden punten van elkaar. En ik geloof dat het gelijkwaardig naar het beeld van God geschapen zijn dit betekent: als je alle sterke en zwakke punten van mannen en vrouwen bij elkaar optelt, komt er onder de streep hetzelfde uit. En als je de zwakke punten van het ene geslacht over de sterke punten van het andere geslacht heen legt, en andersom, zul je zien dat het Gods bedoeling is dat ze elkaar perfect aanvullen. Als je dan het hele leven beschouwd (en ik bedoel niet alleen maar het huwelijksleven), dan zie je dat de zogenaamde zwakheden van mannen en de zogenaamde zwakheden van vrouwen het geheel niet zwakker, maar juist sterker maken.

Is het oog van de naald werkelijk alleen maar lucht? Of is het juist het onmisbare ‘niets’ waardoor de naald werkt? Is honger alleen maar een jammerlijke behoefte en een lege maag? Of is het juist een signaal van ons lichaam dat we eten moeten gaan klaarmaken? Als je gelooft dat mannen en vrouwen elkaar moeten aanvullen in plaats van elkaar te dupliceren, en als je gelooft dat de manier waarop God ons heeft gemaakt goed is, dan zul je niet snel een lijst maken van typisch mannelijke zwaktes of een lijst van typisch vrouwelijke zwaktes en daaruit concluderen dat de een van minder waarde is dan de ander.

Einde excurs.

Uit een preek van John Piper over 1 Timotheüs 2:13-14 uit de serie Biblical Manhood and Womanhood.
De aangehaalde Bijbelteksten zijn ontleend aan de Herziene Statenvertaling.

 

Mannelijke oudsten: gebaseerd op Gods goede scheppingsorde

Want Adam is eerst gemaakt, daarna Eva. En niet Adam is misleid, maar de vrouw is, toen zij misleid werd, tot overtreding gekomen. (1 Timotheüs 2:13-14)

We hebben dit [CK: het onderwijs van Paulus in 1 Timotheüs 2:11-12] samengevat met twee definities, over gezag (vers 12) en over onderdanigheid (vers 11).

1. Gezag, dat is de goddelijke roeping voor geestelijke, begiftigde mannen om in de kerk als oudsten de primaire verantwoordelijkheid op zich te nemen om dienend leiding te geven naar het voorbeeld van Christus, en te onderwijzen.
2. Onderdanigheid, dat is de goddelijke roeping voor de anderen in de kerk, zowel mannen als vrouwen, het leiderschap van de oudsten te eren en te bevestigen, en door hen te worden toegerust voor de honderden verschillende taken die mannen en vrouwen kunnen doen in de dienst van Christus.

Deze definities waren met opzet analoog aan de definities van ‘hoofd-zijn’ en ‘onderdanigheid’ in het huwelijk zoals we dat hebben geleerd uit Efeze 5:

1. Hoofd-zijn, dat is de goddelijke roeping voor een man om in het gezin de primaire verantwoordelijkheid op zich te nemen om dienend leiding te geven naar het voorbeeld van Christus, en het gezin te beschermen en het te onderhouden.
2. Onderdanigheid, dat is de goddelijke roeping voor een vrouw het leiderschap van haar man te eren en te bevestigen, en hem daarin te steunen, overeenkomstig haar gaven.

Het is belangrijk dat we dit zien, omdat in zowel het geval van de orde in het kerkelijk leven als in de orde in het gezin, Paulus zijn onderwijs baseert op Gods oorspronkelijke orde in de schepping. Paulus kiest maar niet willekeurig rollen voor mannen en vrouwen, en ook zoekt hij maar niet eenvoudig aansluiting bij de culturele verwachtingen van zijn tijd. Hij zegt dat er wat betreft de manier waarop God de dingen in het begin heeft ingesteld, iets is waardoor dit een goede orde is. Met andere woorden, echte mannelijkheid en echte vrouwelijkheid sluiten in het dienstbetoon beter op elkaar aan – ze worden beter bewaard en gevoed en kennen meer vervulling en zijn vruchtbaarder – in dit patroon van gezin en kerk zijn dan welke andere vorm ook maar – omdat God het zo gemaakt heeft. Het is onderdeel van zijn genadige ontwerp voor het welzijn van mannen en vrouwen.

Welnu, dat brengt ons bij vers 13 en 14 van 1 Timotheüs. In deze verzen geeft Paulus twee argumenten voor de uitspraak dat mannen, en niet vrouwen, de primaire verantwoordelijkheid behoren te dragen voor het leiden en het onderricht geven aan de kerk.

Want Adam is eerst gemaakt, daarna Eva. En niet Adam is misleid, maar de vrouw is, toen zij misleid werd, tot overtreding gekomen.

Er worden hier twee argumenten gegeven. Laten we ze een voor een oppakken.

Eerst vers 13, ‘Adam is eerst gemaakt, daarna Eva.’ Het punt hier is heel eenvoudig, en we hebben het er al over gehad in de preek over Genesis 2 en 3 (en hebben toen ook aandacht gegeven aan enkele bezwaren). Paulus ziet in de volgorde van Gods scheppend handelen een les voor wat betreft de verantwoordelijkheid van de man een leider te zijn in relatie tot de vrouw. God schiep eerst de man, plaatste hem in de hof, gaf hem verantwoordelijkheid over de hof en het morele patroon voor het leven in de hof, en schiep toen de vrouw als zijn partner en helper om hem te helpen bij het uitvoeren van die verantwoordelijkheid.

Met andere woorden, als Paulus leert dat mannen de primaire verantwoordelijkheid moeten dragen voor het leiding geven en het onderwijs in de kerk, dan baseert hij dat niet op een tijdelijke culturele situatie in Efeze, maar op iets dat op grond van hoe wij geschapen zijn, verweven is in de structuur van mannelijkheid en vrouwelijkheid. Dus niet op grond van de zonde, maar op grond van hoe God het wilde voordat de zonde er was – ten goede voor zijn volk, zowel vrouwen als mannen.

Uit een preek van John Piper over 1 Timotheüs 2:13-14 uit de serie Biblical Manhood and Womanhood.
De aangehaalde Bijbelteksten zijn ontleend aan de Herziene Statenvertaling.

God is liefde en God is God

De Bijbel leert ons dat God liefde is (1 Johannes 4:8,16), en dat God God is (Jesaja 45:22, 46:9). In de waarheid dat God God is gaat het om God zoals Hij is in al zijn heerlijke kenmerken en zelfgenoegzaamheid. Maar in de waarheid dat God liefde is, gaat het erom dat al deze heerlijkheid op ons af komt met als doel dat wij er eeuwig van zullen genieten.

Deze twee waarheden veroorzaken, door middel van de Bijbel, heel verschillende verlangens:

Dat God liefde is wekt een verlangen op naar eenvoud, en dat God God is wekt een verlangen op naar complexiteit.

Dat God liefde is wekt een verlangen op naar toegankelijkheid, en dat God God is wekt een verlangen op naar diepgang.

Dat God liefde is spoort aan om te focussen op de kern, en dat God God is spoort aan om te focussen op volledigheid. Het eerste zegt: ‘Geloof in de Heer Jezus Christus en u zult worden gered’ (Hand. 16:31). Het tweede zegt: ‘ik heb niet nagelaten u heel het raadsbesluit van God te verkondigen’ (Hand. 20:27).

Dat God liefde is zet ons ertoe aan om ervoor te zorgen dat de waarheid tot alle mensen komt, en dat God God is zet ons ertoe aan om ervoor te zorgen dat wat alle mensen te horen krijgen de waarheid is.

Dat God liefde is wekt een verlangen op naar gemeenschap en omgang, en dat God God is wekt een verlangen op naar studie en wetenschap. Studeren en diep denken betekent veel eenzaamheid. In een groep kun je niet diep nadenken, je kunt wel je gedachten verfijnen in een groep. Maar om diep denkwerk te verrichten moet je alleen zijn. Er is dus sprake van een zekere spanning tussen gemeenschap en omgang enerzijds en studeren en wetenschap anderzijds.

Dat God liefde is zorgt voor extraverte mensen en evangelisten, en dat God God is zorgt voor introverte mensen en mystici.

Dat God liefde is bevordert een eenvoudige sfeer voor alle lagen van de bevolking (folk ethos), dat God God is bevordert een verfijnde sfeer (fine ethos). De ene sfeer of stemming verheugt zich in de nabijheid van God en zingt zachtjes:

Lord, You are more precious than silver.
Lord, You are more costly than gold.
Lord, You are more beautiful than diamonds,
Nothing I desire compares with You.

(“More Precious than Silver,” Lynn DeShazo, 1982, Integrity’s Hosanna! Music.)

En de andere sfeer en stemming verheugt zich in de trancedente majesteit van God en zingt met een diepgaande opgetogenheid:

Far, far above thy thought
His counsel shall appear,
When fully He the work hath wrought
That caused thy needless fear.
Leave to his sovereign will
To choose and to command:
With wonder filled, thou then shalt own
How wise, how strong His hand.

(“Give to the Winds Thy Fears,” Paul Gerhardt, 1653.)

(Uit een preek van John Piper over Romeinen 3:1-8, met als titel Waarom God moeilijke teksten heeft geïnspireerd.)

Vrouw in het ambt?

‘Mag een vrouw ambtsdrager worden? Is dat Bijbels? Wat zegt de Bijbel daar eigenlijk over?’

In sommige kerkverbanden is dit geen vraag meer. Daar staat het ambt al jaren open voor vrouwen, ongeacht of het nu het ambt van diaken, ouderling of predikant betreft. Sinds een aantal jaren is dit ook het geval in de Nederlands Gereformeerde Kerken (NGK).
In mijn eigen kerkverband (GKv) kunnen alleen mannen diaken, ouderling of predikant worden. Wel leven er allerlei vragen op dit gebied. Sommigen zien absoluut geen ruimte voor de vrouw in het ambt, anderen juist wel. Weer anderen zien wel ruimte voor de vrouwelijke diaken, maar niet voor de vrouwelijke ouderling of predikant.

In een artikel vandaag in het ND komt ds. Schreuder, predikant in Spakenburg, aan het woord. Hij gaf drie jaar leiding aan de bezinning op de positie van de vrouw in de kerk en komt nu met een eigen visie: ‘vrouwen mogen breed en creatief ingezet worden, uitgezonderd het geestelijk leiden of onderwijzen van de hele gemeente.’ Hij heeft deze visie uitgewerkt in een boekje: Dienende mannen en vrouwen in het huwelijk en in de kerk (Uitg. Woord en Wereld, Bedum).

Ds. Schreuder noemt in het artikel twee lijnen. De eerste lijn is: ‘Man en vrouw zijn gelijk, beiden geschapen naar Gods beeld, beiden vrijgekocht in Christus’ offer.’ De tweede lijn is ‘dat man en vrouw verschillend zijn en in een gezagsrelatie geschapen zijn. God geeft aan de man de eindverantwoordelijkheid in zijn huwelijk en gezin en in de kerk.’ Volgens Schreuder kunnen deze beide lijnen prima naast elkaar bestaan.

Hij heeft veel van Lloyd-Jones geleerd op dit punt: ‘Lloyd-Jones noemt de man ‘teamleider’. Hij dient in de relatie met zijn vrouw en in de kerk zijn verantwoordelijkheid, het voortouw te nemen. Dat vraagt van de vrouw zelfverloochening, maar van de man nog meer. Hij is geroepen zijn vrouw en de gemeente te dienen, daarin bereid te zijn zichzelf op te offeren. Het gaat dus om heel wat anders dan de baas blijven of macht behouden.’

Ik ben heel blij met deze visie. Het is dezelfde visie als John Piper heeft. Piper heeft hierover (samen met anderen) veel waardevolle dingen geschreven. Ook heeft hij een serie preken gehouden over de verhouding tussen man en vrouw, waarbij hij naast de verhoudingen in het huwelijk ook aandacht gaf aan de verhoudingen in de kerk. Ik heb Piper ook op dit punt leren kennen als een betrouwbare gids.

Ik hoop in de nabije toekomst nog eens wat meer te schrijven over dit onderwerp en de visie van Piper en Schreuder te onderbouwen vanuit de Bijbel.